Recensies
Het is allemaal prettig uit de hand gelopen
1 june 2015, Den Andel - Het begon voor Gea Passies en Johanan Havinga negen jaar geleden met een 'eenmalige' voorstelling. Gisteren ging in Den Andel hun nieuwe voorstelling in première over Modest Moessorgski.
"Een eenling in de grote massa van het oneindige Russische tsarenrijk." Zo omschreef Gea Passies - gekleed als een vrouw uit datzelfde negentiende-eeuwse Rusland - Modest Moessorgski. Samen met de Groningse pianist Johanan Havinga heeft ze een voorstelling gemaakt over de componist, Juffer Ssawischna. Die ging gisteren in première in het gemoedelijke cultuurcentrum Andledon in Den Andel.
Het is alweer de vierde productie van het duo Passies & Havinga. "Eerder hebben we voorstellingen gemaakt rond Erik Satie, Kurt Weill en Claude Debussy", vertelde Passies (59). Terwijl dat allerminst de bedoeling was, toen de wiskundelerares uit Eenrum de inmiddels summa cum laude afgestudeerde pianist elkaar voor het eerst ontmoetten. "Gea had dezelfde zangjuf als mijn ouders", vertelde Havinga (27) in Den Andel. "Ze zocht een begeleider, toen zeiden mijn ouders: onze zoon speelt piano."
Samen met twee andere zangers begonnen ze als viertal met wat een eenmalige voorstelling voor vrienden en kennissen had moeten zijn. Passies: "Dat beviel zo goed dat we vaker samen muziek gingen maken. Het werd steeds leuker en ging steeds beter, tot het voor de andere twee wat te veel werd. Daarna zijn we als duo verder gegaan. Het is allemaal prettig uit de hand gelopen."
Ze begonnen als echte amateurs, maar Havinga is inmiddels professioneel musicus. "Deze voorstellingen vormen ongeveer de helft van wat ik als musicus doe", vertelde hij. "Ik doe daarnaast een master filosofie. Van alleen muziek maken word ik niet gelukkig, maar zonder de muziek kan ik ook niet. Ik wil later graag voor de klas staan."
"Ik ben nog steeds amateur", zei Passies, die in verschillende koren zong waaronder Toonkunstkoor Bekker. Bij de première van Juffer Ssawischna viel dat amateurisme niet op, maar haar wonderschone sopraan des te meer. In de voorstelling, waarin de beroemde pianosuite Schilderijententoonstelling van Moessorgski wordt gecombineerd met liederen van de Rus, vertelde Passies tussendoor over diens tragische leven.
"Kenmerkend voor onze voorstellingen is dat ze niet alleen muziek bevatten", zei Passies. "De muziek komt beter over als je er wat over vertelt, maar het is altijd zoeken naar de juiste balans. Het moet niet te belerend worden." Dat is de onderwijzeres en de pianist met educatieve ambities wel toevertrouwd, bleek in Andledon, waar zo'n dertig mensen de première bijwoonden.
Terwijl Passies de grote lijnen belichtte, vertelde Havina over de verschillende delen van de Schilderijententoonstelling, wat ook al heel goed werkte. Vervolgens wachtte hem de zware aak om op de staande piano van Andledon - een moeilijk bespeelbare honderdjarige - de klankschilderijen daadwerkelijk voor het voetlicht te brengen. Dat lukte hem wonderbaarlijk goed, ondanks de beperkingen van het oude instrument.
Bijzonder is dat Passies & Havinga al hun voorsellingen op repertoire houden. Zo spelen ze over twee weken hun meer theatrale voorstelling Madame Croche (over Debussy) in de Petruskerk in Pieerburen. "Dat is best lastig", erkende Passies, die alles uit het hoofd doet. "Ik moet het elke keer weer terughalen." Gistermiddag ging er af en toe wat fout, maar dat was ingecalculeerd. "Zo'n première is toch altijd spannend."
"Meestal wordt het vanaf de vierde keer echt vertrouwd", vertelde Havinga. "De eerste keren sleuelen we nog een beetje: af en toe een zinnetje erbij of eruit, of een andere volgorde." Passies: "Ik zing de liederen nu in het Duits en Nederlands, maar we overwegen nog om er eentje in het Russisch te doen. Ik heb dat ooit een beetje leren spreken, maar het is heel moeilijk door al die medeklinkers."
Met de twee zangers die er negen jaar geleden, bij de 'eenmalige' eerste keer ook bij waren, treden Havinga en Passies trouwens ook nog regelmatig op als ensemble Con Pasiones. Passies: "Dat doen we vooral in verzorgings- en verpleeghuizen, eens in de vijf, zes weken." Dan geen voorstellingen maar een gevarieerd programma met klassieke muziek. "We zien het een beetje als ons vrijwilligerswerk."
Passies & Havinga treden met al hun vier voorstellingen op in de drie noordelijke provincies. De eerstvolgende uitvoering van Juffer Ssawischna is op 5 juli in Eenrum. Voor de complete speellijst van Passies & Havinga zie www.passiesenhavinga.nl. Ook de optredens van Con Pasiones zijn daar te vinden.
Job van Schaik
Beter dan de wiskundeles
25 march 2014, Oldenzijl - Op zaterdag 22 maart opende het kerkje van Oldenzijl haar deuren voor toeschouwers van Madame Croche, een muzikale voorstelling van mijn voormalig wiskunde docent Gea Passies. De erg kleine -en moeilijk te bereiken- kerk zette meteen een huiselijke sfeer neer, iedereen zat immers dicht bij elkaar en dat gaf een knus gevoel. Ook leek het decor van de voorstelling een huiskamer of werkkamer voor te stellen: een tapijt, een salontafel, een kapstok en een piano. Simpel, net zoals de voorstelling: een voorstelling met enkel een piano en de stem van Passies.
Hoewel het een lange zit was, de avond duurde namelijk twee-en-een-half uur, was het geen vervelende zit. Dit kwam onder andere door de muziek, waarvan ik erg onder de indruk was doordat het erg ingewikkelde pianostukken leken, en door de manier waarop Passies haar verhaal vertelde. Het deed me een beetje aan de wiskundeles denken: Passies vertelt erg enthousiast en overtuigd haar verhaal en weet precies wat ze wil zeggen. Een verschil was echter de rust die ze nam bij de voorstelling. Soms pauzeerde ze even, en leek het alsof het publiek vol spanning zat te wachten op het vervolg van haar verhaal.
Al met al was het een interessante voorstelling met getalenteerde spelers, goed pianospel en gezang en hier en daar een grap. Hoewel er geen jongeren waren – op mij, Rosina en Rémon na- zou ik deze show juist wel aanraden aan jongeren, aangezien het onderwerp niet al te zwaar is -het is immers geen Mattheus Passion- en de muziek wel degelijk prachtig. Ik vond het een gezellige en leuke avond, zeker geen verspilde tijd of iets dergelijks. Nu nog vragen of we ook zo’n show van de wiskundeles kunnen maken.
Een verslag van Donna van Baal, leerlinge van 4 VWO
Het verslag van een jeugdige toehoorder
22 march 2014, Oldenzijl - Op 22 maart 2014 zijn wij (Donna, Rosina & ik) naar een optreden geweest van het muziekpaar Passies & Havinga in de Nicolaaskerk te Oldenzijl. Gea Passies (onze wiskundedocente) vertelde het verhaal en zong. Johanan Havinga zorgde voor de pianomuziek. Het optreden ging over de componist Debussy en zijn leven, getiteld Madame Croche.
Gea Passies, als Madame Croche, vertelde uitgebreid over het leven van Debussy en zijn doen en laten. In haar verhaal gebruikte ze ook poëzie en zang. Johanan Havinga, als Debussy, liet een aantal van Debussy zijn stukken op de piano horen en begeleidde Gea Passies bij de zang.
Wat mij meteen opviel toen Gea en Johanan de kerk binnenliepen, was de inleving in de tijd en in Madame Croche en Debussy, van kleding tot elementen in de woonkamer, alles in de tijd van Debussy. Toen Gea begon te praten werd het gelijk stil. Ze was erg duidelijk te horen ondanks de galm in de kerk en het was erg prettig om naar haar te luisteren. Het knapste vond ik dat Gea alles uit het hoofd deed. Voordat er een lied gezongen werd, vertelde Gea eerst het lied in het Nederlands op een poëtische manier, vervolgens zong ze het lied in het Frans. De liedjes waren over het algemeen opera/operette wat Gea erg goed kan. Ik vond het dan ook erg fascinerend en mooi om naar haar te luisteren.
Tijdens het optreden zag je dat Johanan helemaal één is met de piano, en wat ik erg mooi vond om te zien was het vluchtig en gepassioneerd omslaan van de bladmuziek. Het was dan ook erg knap en mooi hoe Johanan de pianoklanken door de kerk liet galmen. Met een mooie solo als hoogtepunt.
Ik ben eigenlijk nog nooit naar een optreden van zo’n soort genre geweest, maar ik moet zeggen dat ik het best wel mooi vond. Het is niet van deze tijd, en ook niet de muziek wat ik nou alledaags zou luisteren, maar hoe Gea en Johanan het deden vond ik erg mooi en knap. Ik vind het dan ook een aanrader, ongeacht de leeftijd, om een keer naar een optreden van Gea en Johanan te gaan. Think out of the box en laat je verrassen, want het is zeker de moeite waard!
Geschreven door Rémon Kooi, leerling 4 VWO